Το πρώτο μεγάλο βήμα για την αποποινικοποίηση των ναρκωτικών ουσιών έκανε η κυβέρνηση. Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Μιλτιάδης Παπαϊωάννου, παρουσιάζοντας στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής τους βασικούς άξονες του νομοσχεδίου για τα ναρκωτικά, ανέφερε ότι «αποποινικοποιείται πλήρως για πρώτη φορά η χρήση ναρκωτικών ουσιών ως συμπεριφορά ενέχουσα αποκλειστικά και μόνο αυτοπροσβολή του ίδιου του χρήστη».

Ταυτόχρονα, ο κ. Παπαϊωάννου ανακοίνωσε ότι διατηρείται, για τους χρήστες πάντα, το αξιόποινο της προμήθειας και της κατοχής ναρκωτικών ως και η καλλιέργεια ινδικής κάνναβης.

Ωστόσο, τα αδικήματα αυτά θα θεωρούνται πταίσματα, εφόσον δικαιολογούνται για την αποκλειστική χρήση του χρήστη. Ο υπουργός Δικαιοσύνης δικαιολόγησε την αλλαγή αυτή, λόγω της «μικρής επικινδυνότητας που ενέχει για τρίτους» μια τέτοια συμπεριφορά, αλλά και προκειμένου να διευκολυνθεί η ελεγκτική δραστηριότητα των αρχών για τη διερεύνηση σοβαρότερων εγκλημάτων.

Όσον αφορά στο μείζον ζήτημα της διάγνωσης της εξάρτησης, ώστε ο χρήστης να αντιμετωπιστεί ποινικά με επιεικέστερο τρόπο, ο κ. Παπαϊωάννου ανακοίνωσε ότι «καθιερώνεται πληρέστερο σύστημα απόδειξης».

Όπως είπε, το δικαστήριο θα συνεκτιμά υποχρεωτικά, εκτός από την έκθεση πραγματογνωμοσύνης -που συχνότατα είναι ατελής, λόγω ελλείψεων δημόσιων υποδομών - και άλλα αποδεικτικά μέσα, όπως έγγραφα που αφορούν στην παρακολούθηση συμβουλευτικών ή θεραπευτικών προγραμμάτων, ευρήματα εργαστηριακών εξετάσεων ή την ύπαρξη ιατρικού ιστορικού ασθενειών, συνδεόμενων με τη χρήση ναρκωτικών ουσιών.

Σύμφωνα με τον υπουργό, η «αντιμετώπιση του εξαρτημένου δράστη έχει ως βασική αφετηρία τη θεραπευτική προσέγγιση, με τη συναίνεσή του». Παράλληλα, το νομοσχέδιο κατοχυρώνει το δικαίωμα στην πλήρη θεραπεία, δηλαδή στην απεξάρτηση, παντός εξαρτημένου δράστη αξιόποινης πράξης, είτε πρόκειται για εγκλήματα του νόμου περί ναρκωτικών (πλην των ιδιαίτερα σοβαρών πράξεων διακίνησης) είτε για άλλα εγκλήματα που φέρονται ότι τελέστηκαν, για να διευκολυνθεί η χρήση ναρκωτικών ουσιών (με την εξαίρεση ορισμένων ρητά αναφερόμενων ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων, όπως η ανθρωποκτονία, ο βιασμός, η ληστεία με ιδιαίτερη σκληρότητα κ.ά.).

Ο χρήστης θα εισάγεται σε εγκεκριμένο θεραπευτικό πρόγραμμα απεξάρτησης, θα υποβάλλεται σε πρόγραμμα σωματικής αποτοξίνωσης και θα παρακολουθεί συμβουλευτικό πρόγραμμα ψυχολογικής απεξάρτησης μέσα στη φυλακή. Επίσης, θα μπορεί: να αποφυλακίζεται υπό όρους για παρακολούθηση προγράμματος απεξάρτησης, να έχει δικαίωμα αναβολής άσκησης δίωξης εναντίον του ή να αναστέλλεται η ισχύς εντάλματος για τη σύλληψή του, να αναστέλλει την εκτέλεση της ποινής του και να έχει αναβολή στράτευσης και αναβολή της δίκης.

Σε περίπτωση δε, που ολοκληρώσει θεραπευτικό πρόγραμμα, θα αναστέλλεται οριστικά η δίωξη εναντίον του, όπως και η ποινή, ενώ θα του αναγνωρίζονται και ελαφρυντικά.

Βασικό έγκλημα που τιμωρείται σε βαθμό κακουργήματος θεωρείται η διακίνηση ναρκωτικών ουσιών. Καθορίζονται όμως κριτήρια για τη διάκριση ελαφρύτερων, βαρύτερων, και ιδιαίτερα σοβαρών περιπτώσεων διακίνησης, με αντίστοιχη κλιμάκωση των ποινών, ούτως ώστε:

α) Να επιτυγχάνεται δικαιότερη μεταχείριση των μικροδιακινητών, ιδιαίτερα των εξαρτημένων, ανάλογη με το μέτρο της απαξίας της πράξης τους, τις περιστάσεις υπό τις οποίες τελέστηκε και της ιδιότητάς τους ως εξαρτημένων από τις ναρκωτικές ουσίες ή μη.

β) Να μην εμφανίζονται φαινόμενα επιβολής δυσανάλογα μεγάλων ή δυσανάλογα μικρών ποινών για τις ίδιες πράξεις.

γ) Να μην διαφεύγουν πλέον της απειλής επιβολής της σοβαρότερης κύρωσης (ισόβιας κάθειρξης) διακινητές που τελούν ιδιαίτερα βαρείες πράξεις διακίνησης.

opinion post