«Καλά, γιατί γράφεις εμένα; Τον άλλο
δεν το είδες που πέρασε με 150 km/h;» λέει ο κ. Γιώργος στον αστυνόμο
που τον σταμάτησε για όριο ταχύτητας.
«Το δικό μου κλείσιμο στο μπαλκονάκι σας πείραξε; Του διπλανού τους παράνομους ορόφους δεν τους βλέπετε;» λέει ο κ. Κώστας στον υπάλληλο της πολεοδομίας.
«Και γιατί να γίνει εδώ το εργοστάσιο απορριμμάτων; Να γίνει αλλού…» λέει ο Δήμαρχος Άνω Πλαγιάς.
«Και γιατί να γίνει εδώ το στρατόπεδο προσωρινής κράτησης μεταναστών; Να γίνει αλλού…» λέει πάλι ο Δήμαρχος Κάτω Πλαγιάς.
«Καλά εμένα κυνηγάτε που δεν έκοψα μία απόδειξη κι αφήνετε τους απατεώνες τους πολιτικούς με τις μίζες και τις offshore;» λέει ο καταστηματάρχης του κοσμικού νησιού.
Η καθημερινότητά μας έχει γίνει μια συνεχής κολοκυθιά. Γιατί εμένα κι όχι τον άλλον. Αποτινάζουμε το δικό μας μερίδιο ευθύνης επικαλούμενοι το αντίστοιχο του διπλανού. Ο κάθε Έλληνας (ή και ομάδα Ελλήνων) θεωρεί ότι είναι στόχος και ότι όλοι οι υπόλοιποι του χρωστάνε. Ξέχωρα από τα οικονομικά μας προβλήματα έχουμε κι ένα πρόβλημα ατομικής ευθύνης. Ή μήπως μία από τις βασικές αιτίες των τωρινών οικονομικών μας προβλημάτων είναι και αυτό;
Στο έλλειμμα ατομικής ευθύνης έχουμε εθισθεί από το ίδιο το αναξιόπιστο κράτος. Για την κατάσταση αυτή το κύριο μέρος της ευθύνης είναι στους πολιτικούς που κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα κράτος στο οποίο ο Έλληνας πολίτης έχει χάσει την εμπιστοσύνη του. Αυτό το έλλειμμα εμπιστοσύνης προσπάθησε το πολιτικό σύστημα να το καλύψει με το να «κλείσει στόματα». Πώς; Δια της ανοχής και της ρουσφετοκρατίας. Βραχυπρόθεσμα το πράγμα δούλεψε, αλλά μακροπρόθεσμα δημιουργήθηκε σιγά-σιγά ένα τέρας. Η μεγάλη ευθύνη των πολιτικών δεν είναι μόνο για πράγματα που έκαναν, αλλά κυρίως για πράγματα που δεν έκαναν όταν έβλεπαν τον εκτροχιασμό. Η ατολμία μπροστά σε μικρές θυσίες δυστυχώς έφερε μετά πολύ μεγαλύτερες. Ετσι και η διαφθορά εξαπλώθηκε αφού ποτέ δεν πατάχθηκε και η ρουσφετοκρατία κυριάρχησε αφού κανείς δεν αντιστάθηκε, με ελάχιστες, μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού, εξαιρέσεις. Μεγάλη ευθύνη έχουμε όμως κι εμείς ως πολίτες που μαυρίζαμε (μαυρίζουμε;) όσους λένε τα πράγματα με το όνομά τους και προσπάθησαν να αλλάξουν πράγματα και επιβραβεύσαμε λαϊκίστικες συμπεριφορές. Η αλήθεια σήμερα δεν είναι δημοφιλής. Το ξεβόλεμα επίσης. Κι έτσι καταλήγουμε σε λύσεις σαφώς χειρότερες (οριζόντιες περικοπές εκεί που μπορούμε κι όποιος ζήσει έζησε) από αυτές που θα μπορούσαν να δοθούν (κάθε τάξη-κλάδος να θυσιάσει λίγο από τα κεκτημένα του) γιατί υπάρχουν αδύνατες και λιγότερο αδύνατες κοινωνικές ομάδες που όμως δεν βάζουν νερό στο κρασί τους για να κάνει η χώρα restart. Όλοι σήμερα λένε ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι αναγκαίες, αλλά όταν κτυπάνε την πόρτα τους γίνονται φανατικοί πολέμιοί τους.
Από την άλλη όμως κι ο Ελληνας δεν είναι εύκολο να κυβερνηθεί. Από τη φύση του αμφισβητίας (αυτό είναι καλό) και με τάσεις κουτοπονηριάς (αυτό δεν είναι καλό), βλέπει με καχυποψία την όποια προσπάθεια μπορεί να τον ξεβολέψει βραχυπρόθεσμα. Έχοντας μάλιστα χάσει την εμπιστοσύνη του στο κράτος, ο Έλληνας συμπεριφέρεται κι αυτός ως αντίπαλος του κράτους. Όπως και το κράτος πολλές φορές συμπεριφέρεται ως αντίπαλος του νομοταγούς πολίτη. Ο φαύλος αυτός κύκλος δύσκολα σπάει.
Νομίζω ότι τελικά η μόνη ελπίδα της όποιας κυβέρνησης να πετύχει στην δύσκολη αυτή συγκυρία είναι να πείσει τον κόσμο ότι υπάρχει σχέδιο. Ότι όλοι συμμετέχουν σε αυτό θυσιάζοντας αναλογικά κάτι (ξεκινώντας όμως πάντα από πάνω προς τα κάτω). Ότι χρόνιες παθήσεις του συστήματος θεραπεύονται. Ότι οι όποιες αποφάσεις δεν είναι αποτέλεσμα γνωριμιών, πιέσεων και υποσχέσεων αλλά λαμβάνονται κατόπιν αντικειμενικής αξιολόγησης όλων των εναλλακτικών. Δύσκολο; Ναι, δεν αλλάζει η δομή του πολιτικού συστήματος από την μια μέρα στην άλλη. Αναγκαίο όμως ώστε ο κάθε Έλληνας να πειστεί και να μην αισθάνεται το κορόιδο της υπόθεσης. Το βασικό πρόβλημα της Ελλάδας είναι ότι σε συνθήκες οικονομικής ύφεσης πρέπει να κάνει δομικές αλλαγές. Λείπει λοιπόν το «καρότο» για την προώθηση των αλλαγών, αλλά αν δεν γίνουν αυτές ακόμα και να μας χαρίσουν τα δανεικά, σε 5-10 χρόνια πάλι εδώ θα είμαστε. Το πραγματικό λοιπόν δίλημμα δεν είναι «ευρώ ή δραχμή» αλλά «μεταρρυθμίσεις ή στασιμότητα».
Οι νοοτροπίες βέβαια δεν αλλάζουν από τη μια στιγμή στην άλλη. Η κολοκυθιά θα συνεχίζει να παίζεται από όλους μας όσο υπάρχει έλλειμμα ατομική ευθύνης και η κοινωνικής συνείδησης. Το «Γιατί εγώ;» δύσκολα θα μετατραπεί σε «Εγώ τι μπορώ να κάνω;». Όταν θα ψηφίσουμε τον πρώτο Έλληνα πολιτικό που θα πει «Δεν έχω να σας τάξω τίποτε, παρά μόνο ένα δίκαιο μερίδιο στην προσπάθεια» τότε κάτι θα αρχίζει να αλλάζει. Αρκεί να το εννοεί κιόλας…
«Το δικό μου κλείσιμο στο μπαλκονάκι σας πείραξε; Του διπλανού τους παράνομους ορόφους δεν τους βλέπετε;» λέει ο κ. Κώστας στον υπάλληλο της πολεοδομίας.
«Και γιατί να γίνει εδώ το εργοστάσιο απορριμμάτων; Να γίνει αλλού…» λέει ο Δήμαρχος Άνω Πλαγιάς.
«Και γιατί να γίνει εδώ το στρατόπεδο προσωρινής κράτησης μεταναστών; Να γίνει αλλού…» λέει πάλι ο Δήμαρχος Κάτω Πλαγιάς.
«Καλά εμένα κυνηγάτε που δεν έκοψα μία απόδειξη κι αφήνετε τους απατεώνες τους πολιτικούς με τις μίζες και τις offshore;» λέει ο καταστηματάρχης του κοσμικού νησιού.
Η καθημερινότητά μας έχει γίνει μια συνεχής κολοκυθιά. Γιατί εμένα κι όχι τον άλλον. Αποτινάζουμε το δικό μας μερίδιο ευθύνης επικαλούμενοι το αντίστοιχο του διπλανού. Ο κάθε Έλληνας (ή και ομάδα Ελλήνων) θεωρεί ότι είναι στόχος και ότι όλοι οι υπόλοιποι του χρωστάνε. Ξέχωρα από τα οικονομικά μας προβλήματα έχουμε κι ένα πρόβλημα ατομικής ευθύνης. Ή μήπως μία από τις βασικές αιτίες των τωρινών οικονομικών μας προβλημάτων είναι και αυτό;
Στο έλλειμμα ατομικής ευθύνης έχουμε εθισθεί από το ίδιο το αναξιόπιστο κράτος. Για την κατάσταση αυτή το κύριο μέρος της ευθύνης είναι στους πολιτικούς που κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα κράτος στο οποίο ο Έλληνας πολίτης έχει χάσει την εμπιστοσύνη του. Αυτό το έλλειμμα εμπιστοσύνης προσπάθησε το πολιτικό σύστημα να το καλύψει με το να «κλείσει στόματα». Πώς; Δια της ανοχής και της ρουσφετοκρατίας. Βραχυπρόθεσμα το πράγμα δούλεψε, αλλά μακροπρόθεσμα δημιουργήθηκε σιγά-σιγά ένα τέρας. Η μεγάλη ευθύνη των πολιτικών δεν είναι μόνο για πράγματα που έκαναν, αλλά κυρίως για πράγματα που δεν έκαναν όταν έβλεπαν τον εκτροχιασμό. Η ατολμία μπροστά σε μικρές θυσίες δυστυχώς έφερε μετά πολύ μεγαλύτερες. Ετσι και η διαφθορά εξαπλώθηκε αφού ποτέ δεν πατάχθηκε και η ρουσφετοκρατία κυριάρχησε αφού κανείς δεν αντιστάθηκε, με ελάχιστες, μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού, εξαιρέσεις. Μεγάλη ευθύνη έχουμε όμως κι εμείς ως πολίτες που μαυρίζαμε (μαυρίζουμε;) όσους λένε τα πράγματα με το όνομά τους και προσπάθησαν να αλλάξουν πράγματα και επιβραβεύσαμε λαϊκίστικες συμπεριφορές. Η αλήθεια σήμερα δεν είναι δημοφιλής. Το ξεβόλεμα επίσης. Κι έτσι καταλήγουμε σε λύσεις σαφώς χειρότερες (οριζόντιες περικοπές εκεί που μπορούμε κι όποιος ζήσει έζησε) από αυτές που θα μπορούσαν να δοθούν (κάθε τάξη-κλάδος να θυσιάσει λίγο από τα κεκτημένα του) γιατί υπάρχουν αδύνατες και λιγότερο αδύνατες κοινωνικές ομάδες που όμως δεν βάζουν νερό στο κρασί τους για να κάνει η χώρα restart. Όλοι σήμερα λένε ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι αναγκαίες, αλλά όταν κτυπάνε την πόρτα τους γίνονται φανατικοί πολέμιοί τους.
Από την άλλη όμως κι ο Ελληνας δεν είναι εύκολο να κυβερνηθεί. Από τη φύση του αμφισβητίας (αυτό είναι καλό) και με τάσεις κουτοπονηριάς (αυτό δεν είναι καλό), βλέπει με καχυποψία την όποια προσπάθεια μπορεί να τον ξεβολέψει βραχυπρόθεσμα. Έχοντας μάλιστα χάσει την εμπιστοσύνη του στο κράτος, ο Έλληνας συμπεριφέρεται κι αυτός ως αντίπαλος του κράτους. Όπως και το κράτος πολλές φορές συμπεριφέρεται ως αντίπαλος του νομοταγούς πολίτη. Ο φαύλος αυτός κύκλος δύσκολα σπάει.
Νομίζω ότι τελικά η μόνη ελπίδα της όποιας κυβέρνησης να πετύχει στην δύσκολη αυτή συγκυρία είναι να πείσει τον κόσμο ότι υπάρχει σχέδιο. Ότι όλοι συμμετέχουν σε αυτό θυσιάζοντας αναλογικά κάτι (ξεκινώντας όμως πάντα από πάνω προς τα κάτω). Ότι χρόνιες παθήσεις του συστήματος θεραπεύονται. Ότι οι όποιες αποφάσεις δεν είναι αποτέλεσμα γνωριμιών, πιέσεων και υποσχέσεων αλλά λαμβάνονται κατόπιν αντικειμενικής αξιολόγησης όλων των εναλλακτικών. Δύσκολο; Ναι, δεν αλλάζει η δομή του πολιτικού συστήματος από την μια μέρα στην άλλη. Αναγκαίο όμως ώστε ο κάθε Έλληνας να πειστεί και να μην αισθάνεται το κορόιδο της υπόθεσης. Το βασικό πρόβλημα της Ελλάδας είναι ότι σε συνθήκες οικονομικής ύφεσης πρέπει να κάνει δομικές αλλαγές. Λείπει λοιπόν το «καρότο» για την προώθηση των αλλαγών, αλλά αν δεν γίνουν αυτές ακόμα και να μας χαρίσουν τα δανεικά, σε 5-10 χρόνια πάλι εδώ θα είμαστε. Το πραγματικό λοιπόν δίλημμα δεν είναι «ευρώ ή δραχμή» αλλά «μεταρρυθμίσεις ή στασιμότητα».
Οι νοοτροπίες βέβαια δεν αλλάζουν από τη μια στιγμή στην άλλη. Η κολοκυθιά θα συνεχίζει να παίζεται από όλους μας όσο υπάρχει έλλειμμα ατομική ευθύνης και η κοινωνικής συνείδησης. Το «Γιατί εγώ;» δύσκολα θα μετατραπεί σε «Εγώ τι μπορώ να κάνω;». Όταν θα ψηφίσουμε τον πρώτο Έλληνα πολιτικό που θα πει «Δεν έχω να σας τάξω τίποτε, παρά μόνο ένα δίκαιο μερίδιο στην προσπάθεια» τότε κάτι θα αρχίζει να αλλάζει. Αρκεί να το εννοεί κιόλας…
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου