Η δήθεν ουσιαστική αποσόβηση εκπομπών CO2, για την οποία μας ανάγκασαν να βάζουμε αιολικά & Φ/Β.

by Lignite is Gold

Μας έχουν πει πως ο υπαίτιος της «κλιματικής αλλαγής» είναι η καύση των ορυκτών καυσίμων και για ν’ αλλάξουμε πορεία πρέπει να βάλουμε αιολικά και Φ/Β, που «υποκαθιστούν ορυκτά καύσιμα και μειώνουν τις εκπομπές CO2″. Είναι όμως έτσι;

Μετά από μια δεκαετία φρενήρους ρυθμού εγκατάστασης σε πολλές χώρες αιολικών & Φ/Β, έχουν μειωθεί πράγματι οι εκπομπές CO2;

Με το Πρωτόκολλο του Κιότο οι χώρες που το επικύρωσαν συμφώνησαν σε συγκεκριμένες μειώσεις των αερίων του θερμοκηπίου κι ανέθεσαν στον ΟΗΕ, μέσω του UNFCCC, να συγκεντρώνει τα στοιχεία των κρατών για τις ετήσιες εκπομπές. Το UNFCCC καθόρισε ένα συγκεκριμένο τρόπο συλλογής και δήλωσης των στοιχείων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, προκειμένου όλοι να δίνουν με τον ίδιο τρόπο τα στοιχεία. Αυτά τα στοιχεία για τις χώρες της ΕΕ είναι διαθέσιμα και μέσω του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, (ΕΟΠ), και θα δούμε σήμερα τα στοιχεία για 8 επιλεγμένες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, αυτές που έβαλαν τα περισσότερα αιολικά και Φ/Β.

Στο επάνω σχήμα βλέπουμε τα στοιχεία του ΕΟΠ για την 1η ομάδα χωρών, Γερμανία, Βρετανία, Ισπανία & Πορτογαλία, για τα έτη 1990-2012, όπως τα δίνει σε ειδική διαδραστική ιστοσελίδα. Έχουμε επιλέξει να βλέπουμε τις εκπομπές μόνο CO2, όχι όλων των αερίων θερμοκηπίου, που προέρχονται απ’ τον τομέα Public Electricity & Heat Production – Δημόσια Ηλεκτροπαραγωγή & Παραγωγή Θερμότητας, που κατά την κωδικοποίηση του UNFCCC είναι η πιο καλή διαθέσιμη προσέγγιση για τις εκπομπές CO2 απ’ τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής. 

Αναμφίβολα η χώρα που πρωτοστάτησε στην εγκατάσταση αιολικών και Φ/Β είναι η Γερμανία, που δημιούργησε στο ξεκίνημα του 21ου αιώνα άλλη μια ισχυρή εξαγωγική βιομηχανία. Όπως βλέπουμε με μια ματιά στην πάνω εικόνα, η Γερμανία στην τετραετία 2009-2012 ΑΥΞΗΣΕ τις εκπομπές CO2 και το 2012 οι εκπομπές της ήταν ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ απ’ ό,τι σε σχεδόν ολόκληρη τη δεκαετία του 1990, πριν ξεκινήσει την ανάπτυξη αιολικών και Φ/Β! Και επιπρόσθετα, όπως έχουμε δει σε προηγούμενες αναρτήσεις, το 2013 η Γερμανία έκανε νέο ρεκόρ παραγωγής από λιγνίτη, οπότε οι εκπομπές CO2 αυξήθηκαν ακόμα περισσότερο!

Οι εκπομπές CO2 επηρεάζονται βέβαια από παράγοντες όπως οι καιρικές συνθήκες, η οικονομική ανάπτυξη, το μέγεθος του πληθυσμού, οι μεταφορές, οι βιομηχανικές δραστηριότητες, η σύνθεση του ενεργειακού μίγματος, κλπ., αλλά η τάση είναι απολύτως ενδεικτική, με τόσα αιολικά και Φ/Β θα έπρεπε να υπάρχει μείωση. Τέτοια μείωση δεν βλέπουμε πουθενά στο 1ο διάγραμμα, οπότε θα δούμε πιο αναλυτικά την ηλεκτροπαραγωγή και τις εκπομπές CO2 στο 2ο διάγραμμα. Οι πηγές ηλεκτροπαραγωγής (λιγνίτης, λιθάνθρακας, φυσικό αέριο, αιολικά, Φ/Β, νερά, πετρέλαιο, βιομάζα) έχουν τιμές που διαβάζονται στον αριστερό κατακόρυφο άξονα, ενώ η συνολική ηλεκτροπαραγωγή και οι εκπομπές CO2 έχουν τιμές που διαβάζονται στο δεξιό κατακόρυφο άξονα.

Εάν δούμε λοιπόν τη μακροπρόθεσμη εικόνα και τα αναλυτικά στοιχεία, το 1991 η Γερμανία παρήγαγε 540,2TWh ηλεκτρισμό με εκπομπές CO2 331,68 εκατ. τόννους, ενώ το 2012 παρήγαγε 628,7TWh ηλεκτρισμό με εκπομπές CO2 329,57 εκατ. τόννους. Παρήγαγε δηλαδή 88,5TWh περισσότερο ηλεκτρισμό, με 2,1 εκατ. τόννους CO2 λιγότερες εκπομπές. Μόνο που στο ίδιο διάστημα η παραγωγή από λιθάνθρακα (και οι αντίστοιχες εκπομπές CO2) μειώθηκε κατά 33,7TWh και η μεγάλη μείωση έγινε ανάμεσα στο 2007-2009, επηρεάζοντας σημαντικά το διάγραμμα εκπομπών CO2. Και το μεγάλο ερώτημα βέβαια είναι: έχοντας εγκαταστήσει μέχρι και το 2012 29,9GW αιολικά και 32,44GW ηλιακά, συνολικά 62,34GW, τέσσερις φορές τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ από όλες τις πηγές στην Ελλάδα, η Γερμανία είχε σχεδόν τις ίδιες εκπομπές CO2 απ’ τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής και της θερμότητας όπως το 1991. Τα 62,34GW αιολικά+Φ/Β το 2012 στη Γερμανία ήταν ήδη 26% περισσότερα απ’ την εγκατεστημένη ισχύ σε λιγνιτικά+λιθανθρακικά εργοστάσια (49,32GW) και οι εκπομπές CO2 δεν μειώθηκαν σε σχέση με το 1991. Πόσα λοιπόν GW αιολικών και Φ/Β πρέπει να εγκαταστήσει ακόμα η Γερμανία για να μειώσει τις εκπομπές της έστω στο μισό, αφού υποτίθεται πως όλα γίνονται για να μειωθούν οι εκπομπές CO2; Και πόσο θα κοστίσει στην οικονομία και στην κοινωνία αυτή η επιλογή; Να μια καλή άσκηση για όσους αρέσκονται ν’ ασχολούνται -έστω κι ανεπιτυχώς- στο Excel.

Προσέξατε επίσης στο διάγραμμα την σχεδόν πλήρη παραλληλία της γραμμής των αιολικών με τη γραμμή του φυσικού αερίου; Τυχαίο; Δεν νομίζω! Το φυσικό αέριο μπορεί να παρακολουθεί αρκετά γρήγορα τις μεταβολές της τυχαιότητας των αιολικών, να αποτελεί τις «στρεφόμενες εφεδρείες» του συστήματος. Και το έχουμε πει απ’ την πρώτη ανάρτηση, με την οποία ξεκίνησε το ιστολόγιο: όσες περισσότερες ΑΠΕ βάζουμε, τόσο περισσότερο φυσικό αέριο χρειαζόμαστε και η ενεργειακή πολιτική των τελευταίων 15 ετών μόνο την κατανάλωση φυσικού αερίου ωφέλησε. Τυχαίο; Και πάλι δεν νομίζω!

Ισπανία και Πορτογαλία, ακολούθησαν τη Γερμανία στη φρενήρη εγκατάσταση αιολικών & Φ/Β, έβαλαν τόσα που δεν ξέρουν πια τι να τα κάνουν, αλλά, ώ του θαύματος, στα χρόνια 2010-2012, παρά την ύφεση και τα μνημόνια, οι εκπομπές CO2 του τομέα ηλεκτροπαραγωγής και θέρμανσης δείχνουν αυξητική τάση! Και στο πιο αιολικό από ποτέ Ενωμένο Βασίλειο, η τετραετία 2009-2012, της μεγάλης ανάπτυξης των αιολικών, χαρακτηρίζεται επίσης από εκπομπές CO2 στα επίπεδα του τέλους της δεκαετίας του 1990, πριν την εγκατάσταση των αιολικών!

Το 2012 το Βρετανικό think tank Civitas δημοσίευσε μια μελέτη για το κόστος του ηλεκτρισμού και τις συνέπειες της αιολικής ενέργειας, στην οποία σχολιάζει πως, σύμφωνα με ευρήματα της εταιρείας-συμβούλου Mott MacDonald, πιο φθηνή τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής είναι με καύση κάρβουνου, ενώ αν συνυπολογιστεί το κόστος δικαιωμάτων εκπομπών CO2 πιο φθηνές τεχνολογίες είναι τα πυρηνικά και το φυσικό αέριο. Η αιολική ενέργεια, τόσο η χερσαία όσο και η υπεράκτια, είναι αδικαιολόγητα ακριβές, καθώς συνδέονται με πρόσθετο κόστος συστημάτων υποστήριξης της τυχαιότητας της παραγωγής. Αν μάλιστα ληφθούν υπόψη οι εκπομπές CO2 της φάσης της κατασκευής ανεμογεννητριών και υποστήριξης της λειτουργίας τους, (οι απαραίτητες «στρεφόμενες εφεδρείες»), η αιολική ενέργεια παύει να είναι αποτελεσματικός τρόπος μείωσης των εκπομπών CO2. Ένα απ’ τα βασικά συμπεράσματα ήταν πως η Βρετανία θα πρέπει να επαναδιαπραγματευθεί με την ΕΕ τον εθνικό στόχο εγκατάστασης ΑΠΕ, καθώς δεν είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος μείωσης των εκπομπών CO2.

Η Ένωση Αιολικών της Βρετανίας απέρριψε, όπως ήταν αναμενόμενο, την έκθεση του Civitas, υποστηρίζοντας πως το επιπλέον κόστος υποστήριξης της τυχαιότητας των αιολικών είναι μόνο το 1/6 απ’ όσα λέει το Civitas. Παρέπεμπε επίσης σε μια έκθεση της Poyry, η οποία με τη σειρά της τονίζει το σημαντικό ρόλο των εργοστασίων φυσικού αερίου στη υποστήριξη της διείσδυσης των αιολικών, σε συνδυασμό με μέτρα διακοψιμότητας της ζήτησης ηλεκτρισμού και λειτουργίας των διασυνδέσεων της χώρας. Αλλά όλα εκ του αποτελέσματος κρίνονται και στο διάγραμμα βλέπουμε πως το 2012 η Βρετανία είχε απ’ τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής περισσότερες εκπομπές CO2 απ’ αυτές που είχε το 1997, πριν αρχίσει την αθρόα εγκατάσταση των αιολικών. Οπότε το Νοέμβριο 2013 ήρθε ο Κάμερον να κατανοήσει πλήρως αυτές τις απλές αλήθειες του Civitas και να εκστομίσει το περίφημο «Get Rid of all the Green Crap!» Η Βρετανία πλέον κάνει στροφή προς τα πυρηνικά για να μειώσει τις εκπομπές CO2 κι ο Κάμερον έχει υποσχεθεί να διακόψει τις επιδοτήσεις των αιολικών εάν επανεκλεγεί το Μάιο.

Πάμε σε μια 2η ομάδα χωρών, που περιλαμβάνει Δανία, Ιρλανδία, Ελλάδα & Ιταλία. H μόνη χώρα στην οποία εμφανίζεται κάποια ουσιαστική μείωση εκπομπών CO2 είναι η Δανία. Μόνο που η Δανία είναι μια χώρα με εντελώς ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ένα μικρό ηλεκτρικό σύστημα με εξαιρετικά σημαντικές διασυνδέσεις με το δίκτυο τόσο της Γερμανίας όσο και της Νορβηγίας-Σουηδίας με τα πολλά υδροηλεκτρικά. Καμιά άλλη Ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει τα χαρακτηριστικά της Δανίας, όπως έχουμε δει από τον περασμένο Μάιο. Η Ιρλανδία παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς το διάγραμμά της δείχνει ένα σημείο καμπής στο 2001: μέχρι τότε οι εκπομπές CO2 έχουν εμφανή σταθερή αυξητική τάση, ενώ μετά το 2001 η τάση μεταβάλλεται σε σταθερά φθίνουσα. Χρειάζεται συγκεκριμένη αναζήτηση για να δούμε τους λόγους που συμβαίνει αυτό και ίσως το δούμε κάποια στιγμή στο μέλλον.

Τέλος, Ιταλία και Ελλάδα είναι οι δυο πρώτες χώρες της ΕΕ στα Φ/Β, αλλά το μόνο που βλέπουμε και στα δυο διαγράμματα, όπως και στο διάγραμμα της Ιρλανδίας και της Ισπανίας, είναι μια απότομη μείωση μετά το 2008 και σταθεροποίηση στη συνέχεια, που μάλλον στην οικονομική ύφεση πρέπει ν’ αποδοθεί, παρά στην εγκατάσταση Φ/Β. Ωστόσο τα Φ/Β, που έχουν πολύ καλύτερη αξιοπιστία απ’ τα αιολικά, με μια προσεκτική διαχείριση μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων και στις εκπομπές CO2. 

Με την «πράσινη ανάπτυξη» μας είπαν πως ο πλανήτης «υπερθερμαίνεται» απ’ τις ανθρωπογενείς εκπομπές CO2 της βιομηχανικής εποχής και πρέπει να βάλουμε αιολικά και Φ/Β για να μειώσουμε τις εκπομπές CO2. Τα διαθέσιμα στοιχεία, ιδίως η ανάλυση για την «πιο πράσινη από ποτέ» Γερμανία, δείχνουν πως «πουλάνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες»: οι εκπομπές CO2 ΔΕΝ μειώνονται. Το μόνο που μειώνεται είναι η νοημοσύνη, καθώς και η περιουσία των πολιτών, που εξαναγκάζονται μέσα από καλά μελετημένες νομοθεσίες να πληρώνουν φόρο για το CO2, επιδοτήσεις για τις ΑΠΕ, εξοπλισμό αιολικών & Φ/Β, ΕΤΜΕΑΡ, εκτεταμένα δίκτυα υψηλής τάσης που θ’ αποδειχτούν στο τέλος αχρείαστα και, φυσικά, αυξημένη κατανάλωση φυσικού αερίου. Μήπως ζούμε στο Κατάρ, με τα τεράστια αποθέματα αερίου και δεν το ξέρουμε;

Τα χρήματα που βγαίνουν απ’ τις τσέπες των πολιτών θα μπορούσαν να κατευθύνονται στην παιδεία, στην υγεία, στον πολιτισμό, στην ειρηνική συνύπαρξη και συνεργασία των λαών της Ευρώπης. Αντί γι’ αυτό βλέπουμε στον 21ο αιώνα σ’ όλη την Ευρώπη να καταρρέει το κοινωνικό μοντέλο και τα χρήματα να κατευθύνονται με μαεστρική ακρίβεια στα χρηματοκιβώτια συγκεκριμένων εταιρειών. Χρειαζόμαστε λοιπόν μια άλλη Ευρώπη, όχι την Ευρώπη των τραπεζιτών και των πολυεθνικών. Όχι αυτό το αποκρουστικό τέρας που δημιούργησαν. Να αλλάξουμε λοιπόν τη χρεοκοπημένη Ελλάδα του σάπιου πελατειακού πολιτικού συστήματος, αλλά η Ευρώπη πρέπει κι αυτή ν’ αλλάξει. Να επιστρέψει στις αξίες της ελευθερίας, της ισότητας, της αλληλεγγύης των λαών, στις αξίες του Ελληνικού Πολιτισμού και του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, απ’ τις οποίες έχει απομακρυνθεί για χάρη ενός ανάλγητου νεοφιλελευθερισμού.