“Πίσσα και πούπουλα» στους θιασώτες της λιτότητας

Του Μιχάλη Ψύλου 

«Οι ιστορικοί θα αλείψουν με πίσσα και πούπουλα τους Ευρωπαίους κεντρικούς τραπεζίτες». Την άποψη αυτή διατυπώνει ο καθηγητής Οικονομικών του περίφημου ΜΙΤ και βραβευμένος με το Νόμπελ Οικονομικών το 2010,Πήτερ Ντάιμοντ. 

Ο λόγος απλός,όπως εξηγεί ο καθηγητής: “Οι νέοι στην Ισπανία και την Ιταλία και τις άλλες χώρες, που επλήγησαν σε αυτή την ύφεση πρόκειται να επηρεαστούν για δεκαετίες. Είναι ένα τρομερό αποτέλεσμα,αν και είναι εκπληκτικό το πόσο μικρή αντίδραση υπήρξε στην πολιτική αυτή που είναι τόσο απίστευτα καταστροφική ” λέει ο αμερικανός νομπελίστας μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα "TheTelegraph" . Στο ίδιο μήκος κύματος,ο νομπελίστας Τζότζεφ Στίγκλιτς χαρακτηρίζει τη νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, μια “καταστροφική αποτυχία.”
Ο πρόεδρος της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι δεν μπορούσε φυσικά να μείνει ανεπηρέαστος. Ζήτησε από την Αμερική,μετά τη συνάντησή του με τον ομόλογό του της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας αλλαγή στην οικονομική πολιτική στην Ευρώπη και χαλάρωση της λιτότητας.«Δίχως τόνωση της καταναλωτικής ζήτησης εμείς οι Ευρωπαίοι κινδυνεύουμε να εμπλακούμε στο φαύλο κύκλο μιας υψηλής διαρθρωτικής ανεργίας» είπε χαρακτηριστικά ο ευρωπαίος αρχιτραπεζίτης. 

Εκπληκτος την επομένη ο πρόεδρος της ΕΚΤ άκουγε τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να λέει ότι … «παρερμηνεύτηκαν οι δηλώσεις Ντράγκι». Σύμφωνα με το περιοδικό Der Spiegel άκρως δυσαρεστημένη εμφανίστηκε και η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και απαίτησε να μάθει εάν ο πρόεδρος της ΕΚΤ με αυτή του την τοποθέτηση ήθελε να στείλει το μήνυμα πως αλλάζει στάση και δεν επικροτεί πλέον τη λιτότητα στην ευρωζώνη την οποία προωθεί κυρίως η Γερμανία.
Τα βέλη κατά του Βερολίνου όμως συνεχίστηκαν. 

Η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ μιλώντας στην κρατική ελβετική τηλεόραση είπε ότι “δεν χρειάζεται πλέον άλλη λιτότητα στην Ευρώπη». Η Μέρκελ κατά τη συνάντησή της με τον άνθρωπό της στην Ισπανία - τον πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι - δεν άφησε περιθώρια:“Πρέπει να συνεχίσουμε τις πολιτικές δημοσιονομικής προσαρμογής” είπε με μια λέξη .
“Αδιόρθωτοι οι Γερμανοί”
«Η οικονομία της Ευρώπης βρίσκεται σε δεινή θέση, αλλά οι Γερμανοί είναι αδιόρθωτοι. Εξακολουθούν να ισχυρίζονται ότι “δεν υπάρχει καμία αντίφαση μεταξύ της σταθεροποίησης και της ανάπτυξης» γράφει ο αμερικανός νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν σε κύριο άρθρο στους New York Times. Ο Κρούγκμαν δεν διστάζει να βγάλει μια κραυγή αγωνίας: «Ε ϊ εσείς στο Βερολίνο: Δεν βλέπετε τι έχει προκαλέσει τα τελευταία τέσσερα χρόνια στην Ευρώπη η πολιτική της λιτότητας;»
Την ίδια ακριβώς αγωνία εξέφρασε και ο τέως υπουργός Οικονομίας της Γαλλίας Αρνό Μοντεμπούρ,που καρατομήθηκε από τον “επιθεωρητή Κλουζό” της γαλλικής πολιτικής σκηνής ,όπως χαρακτηρίζει τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ το αμερικανικό περιοδικό New Yorker.”Η Γερµανία”’, είπε ο Μοντεμπούρ , “έχει πιαστεί στην παγίδα της πολιτικής λιτότητας που έχει επιβάλει σε ολόκληρη την Ευρώπη. Όταν λέω Γερµανία, εννοώ τη γερµανική ∆εξιά που στηρίζει την Άνγκελα Μέρκελ…Η Γαλλία δεν έχει κλίση να ευθυγραµµίζεται µε τα ιδεολογικά αξιώµατα της γερµανικής ∆εξιάς . Αν έπρεπε να ευθυγραµµιζόµαστε µε την πιο εξτρεµιστική ορθοδοξία της γερµανικής ∆εξιάς, αυτό θα σήµαινε στην πράξη ότι η ψήφος των Γάλλων δεν έχει καµιά νοµιµότητα και ότι δεν µετρούν πλέον οι εναλλακτικές λύσεις. Αυτό θα σήµαινε ότι ακόµη και όταν οι Γάλλοι ψηφίζουν υπέρ της γαλλικής Αριστεράς, στην πραγµατικότητα θα ψήφιζαν υπέρ της εφαρµογής του προγράµµατος της γερµανικής ∆εξιάς! Αυτό δεν µπορούµε να το δεχτούµε!».
Ο διαπρεπής καθηγητής, Πολ ντε Γκράου του London School of Economics δίνει τη δική του διάσταση: “Οι φορείς χάραξης της ευρωπαϊκής πολιτικής κάνουν ότι μπορούν για να σταματήσουν την ανάκαμψη, οπότε δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε αν στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ανάκαμψη. Είναι φονταμεταλιστές αφοσιωμένοι με θρησκευτική ευλάβεια στους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και τίποτα άλλο”.
Το δηλητήριο του Σόιμπλε
Είναι πλέον σαφές ότι η επιβληθείσα από τους Γερμανούς σκληρή λιτότητα βυθίζει την Ευρώπη σε άγνωστα πολιτικά νερά, αλλά το Βερολίνο αγρόν αγοράζει..Τι απάντησε η Μέρκελ στις επικρίσεις των οικονομολόγων για την πολιτική της λιτότητας; «Οι οικονομολόγοι είτε κάνουν λάθος προβλέψεις ή δεν ακούν τους σωστούς ανθρώπους»! Ο μεγάλος Βρετανός οικονομολόγος Τζον Μέιναρντ Κέινς έλεγε ότι “οι πολιτικοί και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είναι συχνά σκλάβοι κάποιων τρελών οικονομολόγων”. Αστός οικονομολόγος ο Κέινς δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι οι πολιτικοί είναι δυστυχώς δέσμιοι των στενών και ιδιοτελών συμφερόντων των ισχυρών οικονομικών κύκλων των χωρών τους. Οπως γράφει το αμερικανικό περιοδικό "New Yorker" “στην Ισπανία, την Πορτογαλία ,την Ελλάδα και άλλες χώρες στην περιφέρεια της Ευρωζώνης, η λιτότητα δεν έχει προκαλέσει απλά και μόνο ύφεση, αλλά σπάει όλα αρνητικά ρεκόρ .Αλλά και σε χώρες που είναι πιο κοντά στον πυρήνα της ΕΕ, όπως η Γαλλία, η λιτότητα έχει δημιουργήσει η οικονομική στασιμότητα και να δοθεί μια μεγάλη ώθηση στην ακροδεξιά. Ο Σόιμπλε όμως και οι νεοφιλελεύθεροι συνάδελφοί του για τους οποίους το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι σαν το δηλητήριο, αρνούνται να υποχωρήσουν“. Το καταστροφικό αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής δεν διστάζει βέβαια να το παραδεχτεί ο Σπίγκελ: “Η επιβολή της λιτότητας στην Ελλάδα γίνεται εμφανής: πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν πλέον να πληρώσουν τους φόρους τους. Τα χρέη αυξάνονται μαζικά” γράφει στο τελευταίο του τεύχος το γερμανικό περιοδικό. Ψιλά …γράμματα για τον Σόιμπλε όλα αυτά,καθώς επιμένει να ονομάζει” “success stories” τα προγράμματα διάσωσης των χωρών της Ευρωζώνης. Όχι οι Γερμανοί δεν είναι τρελοί. Όπως γράφει σε άρθρο του στην εφημερίδα "Irish Independent" ο Ιρλανδός οικονομολόγος Πήτερ Κέισι «η μεταπολεμική ιστορία της Γερμανίας είναι η ιστορία ενός έθνους που ενισχύει τη θέση, πατώντας τους άλλους».
Η Γερμανία με το ευρώ- λέει ο Ιρλανδός οικονομολόγος –επέτρεψε αρχικά σε χώρες όπως η Ιρλανδία, η Ελλάδα και η Ισπανία να συσσωρεύσουν γρήγορα τεράστιο χρέος, προκειμένου να αγοράσουν τα γερμανικά εξαγωγικά προϊόντα. Ετσι, την τελευταία δεκαετία επέμενε στη χορήγηση δανείων σε χώρες που γνώριζε ότι δεν θα μπορούσαν να ξεπληρώσουν το αστρονομικό τους χρέος. Στη συνέχεια χρησιμοποίησε την πολιτική της λιτότητας ως μέσο για την επίτευξη κυριαρχίας της μεταξύ των ευρωπαϊκών εθνών. Μέσω μιας ακραίας ανισορροπίας των εξαγωγών έναντι των εισαγωγών, η Γερμανία μετατράπηκε σε κυρίαρχο δανειστή της Ευρώπης και αντιστρόφως, μετέτρεψε την Ιρλανδία και άλλες χώρες της ΕΕ σε άθλιους οφειλέτες του Βερολίνου»
Ο Ιρλανδός οικονομολόγος υποστηρίζει μάλιστα ότι αν δεν αλλάξει κάτι «στα επόμενα 10 έως 15 χρόνια θα δούμε τα μικρότερα έθνη της ΕΕ να εξαρτώνται πλήρως από την γερμανική γενναιοδωρία».
Η Μέρκελ μετράει …κεφάλια
Μπορεί άραγε να αλλάξει κάτι; Από τα πάνω; Οποιος πολιτικός αντιστέκεται η Μέρκελ του παιρνει το κεφάλι, όπως γράφει η ιταλική εφημερίδα "Libero". Σε άρθρο υπό τον τίτλο «τα κεφάλια που πήρε η καγκελάριος», η ιταλική εφημερίδα απαριθμεί « όλους εκείνους τους πολιτικούς κυβερνητικούς παράγοντες στις χώρες σε ύφεση που αντιτάχθηκαν στον έναν ή τον άλλο βαθμό στις πολιτικές λιτότητας που αποφασίστηκαν από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο και έχασαν πολιτικά το …κεφάλι τους. «Ο Αρνό Μοντεμπούρ και ο αυστριακός συνάδελφός του Μίκαελ Σπιντελέγκερ , υπέρμαχοι και οι δύο της δημοσιονομικής χαλάρωσης καρατομήθηκαν. Εάν τοποθετήσετε τα …κεφάλια σε μια σειρά το ένα πίσω από το άλλο θα βρείτε ακόμη εκείνα τριών πρώην πρωθυπουργών-του ιταλού Σίλβιο Μπερλουσκόνι, του Ισπανού Χοσέ Λουίς Θαπατέρο και του έλληνα Γιώργου Παπανδρέου» .
Ο Πωλ Κρούγκμαν λέει ότι « η Ευρώπη χρειάζεται απεγνωσμένα τον ηγέτη μιας μεγάλης οικονομίας να σηκώσει το κεφάλι και να πει ότι η λιτότητα σκοτώνει τις οικονομικές προοπτικές της ηπείρου» Δυστυχώς οι περισσότεροι Ευρωπαίοι πολιτικοί διακατέχονται από το «Σύνδρομο της Στοκχόλμης» -την παράδοξη εκείνη κατάσταση κατά την οποία όμηροι και αιχμάλωτοι ταυτίζονται και τρέφουν συμπάθεια προς αυτούς που τους αιχμαλώτισαν και από τους οποίους εξαρτώνται απόλυτα για την πολιτική επιβίωσή τους.
Ισως ο σπινθήρας ανάψει όμως στη Γαλλία. Η “εξέγερση” του τέως υπουργού Οικονομίας , Αρνό Μοντεμπούρ κατά της Γερμανίας και του Ολάντ είναι σίγουρο πως δεν αποτελεί μεμονωμένη περίπτωση ,ούτε απηχεί προσωπικές απόψεις. Φαίνεται ότι αντανακλά πλέον τις θέσεις όχι μόνο της πλειοψηφίας του γαλλικού λαού,αλλά και ενός σημαντικού τμήματος της οικονομικής ελίτ που διαφωνεί ριζικά με τη δουλική υποταγή του Παρισιού στο Βερολίνο.
Οψόμεθα

by olympia spyr