Γιατί απεργούν οι δικηγόροι; Στις κάλπες σήμερα και αύριο.

Η "Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης Φωκίδας" ανταποκρινόμενη στο αίτημα της κοινωνίας για πολύπλευρη και αντικειμενική ενημέρωση και κατοπιν συνεννοήσεως, τον κ. Β. Παπαστεργίου (ο οποίος είναι μέλος του ΔΣ του ΔΣΑ), δημοσιεύουμε το κείμενο που ακολουθεί και το οποίο σε γενικές γραμμές αναφέρεται στο νέο Κώδικα που επισπεύδει τη διαδικασία των πλειστηριασμών και περιορίζει τα δικαιώματα του οφειλέτη σε όλα τα στάδια της διαδικασίας. Μειώνει τα ένδικα βοηθήματα που έχει στη διάθεσή του, αυστηροποιεί τις προθεσμίες, περιστέλλει ακόμα και το δικαίωμα ενημέρωσής του. Για τους λόγους αυτούς και η Ολομέλεια των προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων αποφάσισε την διενέργεια δημοψηφίσματος προκειμένου οι δικηγόροι των 63 Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας, σήμερα και αύριο, να εκφράσουν τη θέση τους για το επίμαχο νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης που έχει προκαλέσει τις αντιδράσεις του νομικού κόσμου.

Η πολυήμερη απεργία των δικηγόρων της χώρας μάς θέτει μπροστά σε ένα φαινομενικό παράδοξο. Οι δικηγόροι δεν απεργούν για κάποιο μέτρο που τους θίγει σε οικονομικό επίπεδο, αλλά για το σχέδιο νόμου που τροποποιεί σημαντικά τον ισχύοντα Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (ΚΠολΔ). Ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας είναι ο θεμελιώδης νόμος που ορίζει τη διαδικασία επίλυσης των ιδιωτικών διαφορών.
Καταρχάς η κατάθεση του νέου σχεδίου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας γίνεται χωρίς να ληφθεί υπόψη η αρνητική γνώμη και οι κριτικές παρατηρήσεις σύσσωμου του δικαστικού κόσμου, αλλά και των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας. Αποδεικνύεται, έτσι, ότι το υπουργείο Δικαιοσύνης επιμένει να πορεύεται σε ένα δρόμο άρνησης του ουσιαστικού διαλόγου και της συνεννόησης μακριά από τις αρχές της «καλής νομοθέτησης». Αυτά επί της διαδικασίας.
Επί της ουσίας, οι αλλαγές που σήμερα προωθεί η κυβέρνηση αγγίζουν κυρίως τη διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης, δηλαδή τη διαδικασία των πλειστηριασμών. Σε γενικές γραμμές, ο νέος Κώδικας επισπεύδει τη διαδικασία των πλειστηριασμών και περιορίζει τα δικαιώματα του οφειλέτη σε όλα τα στάδια της διαδικασίας. Μειώνει τα ένδικα βοηθήματα που έχει στη διάθεσή του, αυστηροποιεί τις προθεσμίες, περιστέλλει ακόμα και το δικαίωμα ενημέρωσής του. Ταυτόχρονα, ο νέος ΚΠολΔ ικανοποιεί την απαίτηση της τρόικας να καταστούν δυνατοί οι πλειστηριασμοί στη βάση της εμπορικής αξίας των ακινήτων, παρά το γεγονός ότι το ελληνικό Δημόσιο φορολογεί την ιδιοκτησία επί της (επίπλαστης πλέον) αντικειμενικής τους αξίας.

Πιο φθηνά για τις τράπεζες

Είναι επίσης χαρακτηριστικά σκανδαλώδης η κατάργηση του προνομίου των εργατικών απαιτήσεων υπέρ των τραπεζών κατά το στάδιο της διανομής του πλειστηριάσματος. Αν, δηλαδή, εκπλειστηριαστεί το ακίνητο μιας οφειλέτριας εταιρείας, ενώ με το έως σήμερα καθεστώς οι εργαζόμενοι είχαν προνόμιο για την είσπραξη των δεδουλευμένων τους, στο εξής η ικανοποίησή τους θα γίνεται σε ποσοστό έως 25% επί του πλειστηριάσματος, με τις τράπεζες να παίρνουν την πρωτοκαθεδρία σε ποσοστό 65%. Γενικότερα, οι νέες αλλαγές στη διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης δείχνουν να συντονίζονται με την κυβερνητική επίθεση κατά της μικρής και μεσαίας ιδιοκτησίας, προκειμένου η εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων των πιο αδύναμων να γίνεται ευκολότερα και πιο φθηνά για τις τράπεζες και το μεγάλο κεφάλαιο.
Εξίσου σημαντικές είναι οι αλλαγές που αφορούν στην κατάργηση της εμμάρτυρης απόδειξης στην τακτική διαδικασία της πολιτικής δίκης. Καταργείται, έτσι, η αρχή της δημοσιότητας και δημιουργείται ένα νέο μοντέλο πολιτικής δίκης υπό την κυριαρχία τού -κατά κοινή ομολογία- προβληματικού αποδεικτικού μέσου των ένορκων βεβαιώσεων. Ο ρόλος των δικηγόρων υποβαθμίζεται σημαντικά δεδομένου μάλιστα ότι η ενημέρωσή τους για τη δικάσιμο αλλά και για τις τυχόν συμπληρωματικές μαρτυρικές καταθέσεις από τη γραμματεία του δικαστηρίου θα είναι προαιρετική!

Πολλαπλά θιγόμενοι

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι ο νέος νόμος θα επιταχύνει την πολιτική δίκη. Το πρόβλημα της ταχύτητας της δικαιοσύνης είναι τεράστιο, αλλά εδώ βρισκόμαστε ενώπιον μιας μάλλον απατηλής υπόσχεσης. Χωρίς κάλυψη των αναγκών των δικαστηρίων σε δικαστικούς λειτουργούς και δικαστικούς υπαλλήλους, καμία επιτάχυνση δεν είναι νοητή. Εξάλλου, θυμόμαστε ότι με την ίδια επαγγελία έχουν θεσπιστεί τα τελευταία χρόνια (πάντα χωρίς προηγούμενο διάλογο) πολλά νομοθετήματα που δεν απέδωσαν τίποτε και συνήθως μετ’ ολίγον καταργήθηκαν οξύνοντας το πρόβλημα της πολυνομίας και της σύγχυσης μεταξύ των δικηγόρων.
Οι δικηγόροι έχουν πολλαπλά θιγεί από τη μνημονιακή πολιτική των τελευταίων ετών. Θυμίζω ότι για εμάς δεν υπάρχει αφορολόγητο όριο, ότι καταβάλουμε ετησίως τέλος επιτηδεύματος, ότι οι υπηρεσίες μας επιβαρύνθηκαν -εν μέσω κρίσης- με ΦΠΑ 23%, ότι καταργήθηκε η παράστασή μας από τα συμβόλαια, ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι στην πραγματικότητα η συνδρομή μας σε αυτά είναι αναγκαία. Μέσα σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, για πολλούς/ές από εμάς η αποχή αποτελεί αγώνα αξιοπρέπειας και ένα δρόμο συντονισμού με την υπόλοιπη κοινωνία. Για αυτό το λόγο θα πρέπει και η ηγεσία του κλάδου να εγγυηθεί την ενότητα του αγώνα και να εμπιστευτεί τη ζωντανή παρουσία των συναδέλφων. Η έλλειψη συντονισμού μεταξύ Αθήνας και περιφέρειας και η υποκατάσταση της Γενικής Συνέλευσης του κλάδου από το θεσμό του δημοψηφίσματος, ιδίως στην Αθήνα, δεν συμβάλουν στην αναγκαία συσπείρωση και ενότητα του κλάδου μας σε αυτή την κρίσιμη μάχη.

* Ο Β. Παπαστεργίου είναι μέλος του ΔΣ του ΔΣΑ.