21η Μαρτίου: Παγκόσμια Ημέρα Δασοπονίας – Το μήνυμα

Παγκόσμια Ημέρα Δασοπονίας και εκπέμπεται, όπως πάντα, ισχυρό το μήνυμα στους αρμόδιους Φορείς. Να σχεδιαστεί επιτέλους η περιβαλλοντική πολιτική με σοβαρότητα και πυξίδα την απαιτούμενη ωριμότητα.
Δεν αρμόζει πλέον στην Ελλάδα της κρίσης να σπαταλούνται κρατικοί πόροι σε περιβαλλοντικά σχέδια, όταν δεν πληρούνται τεκμηριωμένα οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις και δεν δημιουργείται ανάλογη προστιθέμενη περιβαλλοντική αξία.
Είναι πρόδηλη η ανάγκη να ληφθούν επιτέλους οι αποφάσεις εκείνες που θα ακυρώνουν στην πράξη τις επίπλαστες περιβαλλοντικές στατιστικές και θα απορρίπτουν ενέργειες και δράσεις που στοχεύουν ακόμη και στον προσεταιρισμό περιβαλλοντικών οργανώσεων αμφίβολης σκοπιμότητας.
Από την πρόσφατη έρευνα της διαΝΕΟσις για τις περιοχές Natura 2000 εύκολα διαπιστώνει ο καθένας τις διαστάσεις της προβληματικής 18χρονης λειτουργίας των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦοΔΠΠ). Επιβεβαιώνει ότι το 33,3% της ελληνικής επικράτειας είναι ενταγμένο στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 και ότι είναι σε μεγάλο βαθμό παραμελημένες περιοχές. Το ποσοστό κάλυψης στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) ανέρχεται μόλις στο 18% της επιφανείας της. Για τη διαχείρισή τους, υπάρχουν συνολικά 28 ΦοΔΠΠ στην Ελλάδα, που καλύπτουν μόνο 95 από τις 419 προστατευόμενες περιοχές. Κάθε Φορέας προβλέπεται να στελεχώνεται με επιστημονικό προσωπικό μέχρι 20 άτομα, με 10 άτομα διοικητικό προσωπικό, έναν προϊστάμενο διεύθυνσης, ενώ διοικούνται από διοικητικά συμβούλια 7 ως 11 άμισθων(;) μελών.
Σημειώνεται ότι ο κάθε Φορέας έχει και διαφορετικό κανονισμό λειτουργίας και οργάνωσης. Οι αρμοδιότητες τους περιλαμβάνουν από την κατασκευή έργων υποδομής, τη μίσθωση δημοσίων εκτάσεων μέχρι την κατάρτιση μελετών και ερευνών, αλλά και τη χορήγηση σήματος ποιότητας σε επιχειρήσεις. Η χρηματοδότησή τους προέρχεται από τον προϋπολογισμό του υπουργείου, κοινοτικούς πόρους ή και έσοδα από την αξιοποίηση και την εκμετάλλευση της προστατευόμενης περιοχής. Από όλες τις πιθανές πηγές χρηματοδότησης που θα μπορούσαν να έχουν, αξιοποιούνται πλέον μόνο τα κρατικά κονδύλια από το Πράσινο Ταμείο (7,8 εκατ. ευρώ το χρόνο), ενώ μέχρι πρόσφατα στηρίζονταν αποκλειστικά στο ΕΣΠΑ, παρ’ όλο που αυτό τυπικά απαγορεύεται.
Από τα πιο πάνω, αλλά και από την περιβαλλοντική πραγματικότητα συνάγεται ότι:

1.  Το 33,3 % της επικράτειας, που σήμερα είναι ενταγμένο στο δίκτυο Natura 2000, σε αντιστοιχία με τα ποσοστά άλλων κρατών – μελών της Ε.Ε., κρίνεται, αν μη τι άλλο, υπερβολικό για προστατευτικούς και διαχειριστικούς λόγους, αλλά και για λόγους αξιοπιστίας των επιστημονικών δεδομένων.
2.  Αρκετές από τις 419 προστατευόμενες περιοχές της χώρας φαίνεται να μην πληρούν τα επιστημονικά κριτήρια και τις «νόρμες» που επιβάλλονται από το Περιβαλλοντικό Δίκαιο της Ε.Ε. και κατά συνέπεια το Εθνικό.
3.  Η Ελλάδα δεσμεύεται χωρίς ιδιαίτερο λόγο, αλλά και καταχρηστικά με δυσανάλογες παρούσες και μελλοντικές υποχρεώσεις στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής. Δεσμεύσεις που κοστίζουν σε χρήμα και αξιοπιστία.
4.  Κινδυνεύει άμεσα και με πρόστιμα της Ε.Ε., όπως αυτό που απειλείται με την αιτιολογημένη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (έτους 2016), με την οποία την καλεί να «θεσπίσει κατάλληλο επίπεδο προστασίας των περιοχών Natura 2000». Ο σχετικός σχεδιασμός που το αρμόδιο υπουργείο προκήρυξε μόλις τον Οκτώβριο του 2017 αναμένεται να ολοκληρωθεί σε τρία χρόνια.

Καλούνται λοιπόν οι εξαντλημένοι οικονομικά Έλληνες πολίτες να καταβάλλουν αχρείαστους πόρους που σπαταλούνται σε αμφίβολης σκοπιμότητας περιοχές και Φορείς, χωρίς ουσιαστικά περιβαλλοντικά αποτελέσματα σε αρκετές των περιπτώσεων. Προτείνεται, το αρμόδιο υπουργείο να επανεξετάσει άμεσα τα κριτήρια ένταξης όλων των περιοχών του δικτύου Natura 2000 και να απεντάξει με συνοπτικές διαδικασίες εκείνες που δεν πληρούν τα προβλεπόμενα από το νομικό πλαίσιο επιστημονικά κριτήρια.
Με την ενέργεια αυτή θα αναδειχθεί η εθνική περιβαλλοντική ωριμότητα και αξιοπρέπεια, αλλά και οι διατιθέμενοι πόροι θα περιοριστούν στις ορθά επιλεγμένες περιοχές για τις οποίες αξίζει να ληφθούν όλα τα προβλεπόμενα υποχρεωτικά μέτρα.

 Στέφανος Βογιατζής,
Δασοπόνος, MSc. in International Environmental Conventions
Πηγή