Η Μαρέβα, η offshore στα Paradise Papers κι ο Παπασταύρου

Αποκάλυψη-«βόμβα» από τα αρχεία της Appleby, αφού, σύμφωνα με αυτά, η Μαρέβα Γκραμπόφσκι - Μητσοτάκη εμφανίζεται στα στοιχεία των Paradise Papers ως μέτοχος κατά 50% offshore εταιρείας, με έδρα τα νησιά Κέιμαν στην Καραϊβική.
Η συγκεκριμένη offshore, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας «Έθνος», ήταν διαχειρίστρια ενός επενδυτικού fund με έδρα τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους.
 H Appleby είναι ένα εμπιστευτικό δικηγορικό γραφείο στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ, το οποίο εξειδικεύεται στη διαμόρφωση συνθηκών μυστικότητας για τις επενδύσεις, τις αγορές και τις καταθέσεις της διεθνούς νομενκλατούρας. 
Η Appleby βρίσκει τρόπους για να «κρύψει» όλα τα ίχνη και γι' αυτό διαθέτει προσβάσεις σε όλους τους φορολογικούς παραδείσους του πλανήτη, οι οποίοι έχουν δημιουργηθεί ακριβώς για αυτόν τον σκοπό και μόνο. Είναι, δηλαδή, οξύμωρο να παρακολουθεί κάποιος την έκπληξη και τον αιφνιδιασμό των διεθνών οικονομικών θεσμών και των κυβερνήσεων μπροστά στην αποκάλυψη για το δίκτυο Paradise Papers, που έφερε για ακόμη μία φορά στη δημοσιότητα το διεθνές consortium ερευνητικής δημοσιογραφίας. Για παράδειγμα, το νησί Man είναι ένας βράχος στα βρετανικά νερά, το οποίο είναι γνωστό από την ιστορία μόνο και μόνο για τις βροχές που πέφτουν σε αυτό. 

Ένας γκρίζος βράχος με μαύρες αποχρώσεις. Πώς είναι δυνατόν αυτό το νησί να διαθέτει τον μεγαλύτερο στόλο με χιλιάδες λίαρ τζετ στον κόσμο και μερικές άλλες χιλιάδες υπερπολυτελή σκάφη αναψυχής, το μικρότερο των οποίων υπερβαίνει τα 80 μέτρα; Κάθε λίαρ τζετ είναι μία offshore. Μιλάμε, δηλαδή, για πολλές χιλιάδες υπεράκτιες εταιρείες, οι οποίες θεωρητικά και στα χαρτιά εδρεύουν στο νησί Man.

Η υπεράκτια εταιρεία της Μαρέβα Μητσοτάκη 

Τον Μάρτιο του 2010 στις νήσους Κέιμαν η δικηγορική εταιρεία Appleby φροντίζει για την ίδρυση της Eternia Capital Management, η οποία καταγράφεται εν τέλει στα μητρώα των Κέιμαν στις 30 Μαρτίου 2010. Μέτοχοι της Eternia Capital Management ήταν η Μαρέβα Γκραμπόφσκι - Μητσοτάκη και ένας παλιός συνεργάτης της από την εποχή που εργάζονταν στην Deutsche Bank. Την περίοδο εκείνη η Μαρέβα Γκραμπόφσκι ήταν σε διάσταση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς, ως Πολιτικώς Εκτεθειμένα Πρόσωπα (ΠΕΠ) νοούνται τα φυσικά πρόσωπα στα οποία έχει ή είχε ανατεθεί σημαντικό δημόσιο λειτούργημα, οι άμεσοι στενοί συγγενείς τους και τα πρόσωπα που είναι γνωστά ως στενοί συνεργάτες τους.
Όταν ένα πρόσωπο ταυτοποιείται ως ΠΕΠ, τότε θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να εφαρμόζονται πιο αυστηροί έλεγχοι απ' ό,τι στους υπόλοιπους πελάτες μιας δικηγορικής εταιρείας που αναλαμβάνει τη σύσταση offshore για λογαριασμό τους. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι τα Πολιτικώς Εκτεθειμένα Πρόσωπα απαγορεύεται να συμμετέχουν σε offshore. Άλλωστε, το νόμιμο με το ηθικό είναι κάτι που συχνά μπερδεύουν στη χώρα μας τα πολιτικά πρόσωπα. Και μπορεί μεν άλλα να προστάζει ο νόμος, αλλά υπάρχει και το πολιτικά ηθικό. Στα ερωτήματα που έθεσε η εφημερίδα «Έθνος» στην Appleby σχετικά με το τι ελέγχους δεούσης επιμέλειας και διαδικασίες «Know your customer» έγιναν στην περίπτωση της Eternia, καθώς και ποια ήταν τα αποτελέσματά τους, η εταιρεία δεν απάντησε. Όταν ρωτήθηκε η κυρία Γκραμπόφσκι - Μητσοτάκη εάν η δικηγορική εταιρεία είχε ζητήσει επιπλέον έγγραφα, στο πλαίσιο των ενισχυμένων ελέγχων δεούσης επιμέλειας, απάντησε ότι επειδή εκείνη την περίοδο ήταν στο εξωτερικό, δεν είχε πρόσβαση στα έγγραφα που της είχαν ζητηθεί. «Θεωρώ, όμως, βέβαιο ότι είχαμε αποστείλει όλα τα έγγραφα που μας ζητήθηκαν, αλλιώς η εταιρεία δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει» είχε αναφέρει.

Η σύνδεση της Μαρέβα Γκραμπόφσκι- Μητσοτάκη με εταιρεία υπό την επωνυμία «Eternia Capital» δεν είναι φυσικά κάτι νέο. Η ίδια στο δημόσια προσβάσιμο βιογραφικό της αναφέρει ότι το 2010 ίδρυσε την Eternia Capital, μια asset management εταιρεία που εξειδικεύεται στα hedge funds. 

Τι απαντά η Μαρέβα Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη για την offshore εταιρεία της 

Η ίδια μιλώντας στο «Έθνος» τόνισε: «Ουδέποτε έκρυψα την απολύτως νόμιμη επαγγελματική δραστηριότητά μου στον χρηματοοικονομικό τομέα, αυτό άλλωστε αναφέρεται στο δημόσια αναρτημένο βιογραφικό μου, το οποίο είναι προσβάσιμο στον καθένα». Εμείς να επισημάνουμε πως στο βιογραφικό της δεν αναφέρεται ολόκληρη η επωνυμία της εταιρείας. Επίσης, η κα Μαρέβα Γκραμπόφσκι πρόσθεσε πως: «Με τα διαδικαστικά της εταιρείας ησχολούμην ελάχιστα, καθώς ούτε δικαίωμα υπογραφής είχα, ούτε συμμετείχα στο διοικητικό συμβούλιο».

Δημοσιεύματα συνέδεσαν την κυρία Γκραμπόφσκι με μια άλλη Eternia Capital, την Eternia Capital Advisors, με έδρα την Ελβετία. 

Ο ρόλος του Κωνσταντίνου Κυρκίνη στο κλείσιμο της offshore

Η τελευταία ήταν μια συμβουλευτική εταιρεία που ίδρυσε το 2010 ο Κωνσταντίνος Κυρκίνης, γνωστός κυρίως από τη συμμετοχή του στο e-food. Ο Κωνσταντίνος Κυρκίνης εμφανίζεται σε αρχεία της Appleby ως πρόσωπο επικοινωνίας για την Eternia Capital Management. Επίσης, φέρεται να είναι σε επαφή με τη δικηγορική εταιρεία, ρυθμίζοντας υποθέσεις της υπεράκτιας εταιρείας των Κέιμαν. Ο κ. Κυρκίνης παραδέχθηκε πως στο «πλαίσιο συνεργασίας μου με τους συνιδιοκτήτες της παραπάνω εταιρείας στα Κέιμαν, περί τον Μάιο του 2012, μου ζητήθηκε από τους ίδιους να επικοινωνήσω με τη δικηγορική εταιρεία που την είχε φτιάξει και να ζητήσω τη λύση της, όπως και έπραξα».

Γιατί επιλέγουν τα νησιά Κέιμαν για τις offshore 

Τα νησιά Κέιμαν επιλέγονται από πολλές εταιρείες, διότι εκτός από τη μυστικότητα και τη μηδενική φορολόγηση υπάρχει μια εξαίρεση στον νόμο που διέπει την αγορά των χρεογράφων (SIBL - Securities Investment Business Law). Μπορεί, δηλαδή, να λάβουν την άδεια να διαχειρίζονται επενδύσεις, αρκεί να πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις και να πληρώνουν ένα ετήσιο τέλος, το οποίο το 2010 ήταν 4.269 δολάρια (σήμερα το ποσό είναι 6.100 δολάρια). Ο νόμος σε αυτού του είδους τις εταιρείες, που έχουν λάβει εξαίρεση, προβλέπει την τοποθέτηση ειδικού στελέχους, το οποίο θα είναι υπεύθυνο για την υποβολή εκθέσεων και αναφορών ύποπτων συναλλαγών για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Η εταιρεία της κας Γκραμπόφσκι - Μητσοτάκη ήταν μία από τις περισσότερες από 2.000 οντότητες που έκαναν χρήση της εξαίρεσης από το SIBL. 

Η εν λόγω εταιρεία ήταν ο Investment manager σε αλλοδαπό αμοιβαίο κεφάλαιο, με επενδυτές ξένες τράπεζες και ξένους θεσμικούς επενδυτές. Το αμοιβαίο κεφάλαιο είχε ως θεματοφύλακα την παγκοσμίου φήμης και κύρους τραπεζική εταιρεία «Goldman Sachs Execution & Clearing LP» και ως συνεργαζόμενη τράπεζα την επίσης παγκοσμίου φήμης και κύρους επενδυτική τράπεζα «JP Morgan London». Ο θεσμικός ρόλος των δύο αυτών παγκοσμίου κύρους τραπεζικών οργανισμών διασφάλιζε την πλήρη τήρηση των κανόνων διαφάνειας και όλους τους απαραίτητους Anti Money Laundering (AML) ελέγχους. 

Το 2015 η εταιρεία διαγράφηκε από τα Μητρώα 

Η Eternia Capital Management διαγράφηκε από τα εταιρικά μητρώα των Κέιμαν στις 30 Ιανουαρίου 2015, με απόφαση που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Σε αρχεία της Appleby η εταιρεία το 2013 φαίνεται ότι χαρακτηριζόταν «active entity», δηλαδή ενεργή, με μια σημείωση από δίπλα «non payment of fees», ότι δεν έχουν πληρωθεί τα τέλη. Και για αυτό η κα Μαρέβα Γκραμπόφσκι - Μητσοτάκη δήλωσε άγνοια, αφού από τον Ιούνιο του 2012 είχε δοθεί εντολή σε συνεργάτη της που επικοινωνούσε με τη δικηγορική εταιρεία να προχωρήσει στην άμεση λύση της. 

«Εμπλοκή» και του Σταύρου Παπασταύρου στην offshore 

Από την Appleby δηλώθηκε πως ένας δικηγόρος με μικρό όνομα Σταύρος είχε επικοινωνήσει μαζί τους για ζητήματα της εταιρείας. Το «Έθνος» επικοινώνησε με τον Σταύρο Παπασταύρου ρωτώντας τον εάν γνωρίζει την Eternia Capital Management με έδρα τα νησιά Κέιμαν κι εάν είχε κάποια επαγγελματική σχέση με τους μετόχους της εν λόγω εταιρείας. Ο ίδιος απάντησε πως: «πρόκειται για εταιρεία πελάτη μου» και πως είχε επαγγελματική σχέση ως δικηγόρος με το fund Voyager 360 Ltd (Πρέπει εδώ να τονίσουμε πως η εταιρεία της Μαρέβα Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη διαχειριζόταν το παραπάνω fund που ιδρύθηκε το 2010).

Ο κ. Παπασταύρου συμπλήρωσε ότι: «Επειδή στο παρελθόν, ανυπόστατα μου είχε χρεωθεί η ιδιοκτησία εταιρειών πελατών μου με τις οποίες δεν είχα ουδεμία μετοχική σύνθεση, διευκρινίζω ότι δεν έχω οποιαδήποτε ιδιοκτησιακή σχέση με τις παραπάνω εταιρείες».

Ο Σταύρος Παπασταύρου ήταν μέλος του Δ.Σ. της MG Capital SA, μιας ανεξάρτητης συμβουλευτικής εταιρείας που είχε συστήσει η κα Γκραμπόφσκι το 2007. Ο κ. Παπασταύρου έμεινε στο Δ.Σ της MG έως τον Αύγουστο του 2002. Στη θέση του, σύμφωνα με ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, τοποθετήθηκε ο Κωνσταντίνος Κυρκίνης. Το όνομα του δικηγόρου Σταύρου Παπασταύρου είχε βρεθεί στη λίστα Λαγκάρντ. Επίσης, είχε εντοπιστεί και στα Panama Papers. Περίεργες συμπτώσεις, σε ένα θέμα που σίγουρα θα έχει ποικίλες πολιτικές αντιδράσεις. 

Πηγή: Έθνος